Eski Sarkin muazzam imparatorluklari vücuda getiren büyük medeniyetlerinde hükümdarlar, insanligin üstüne cikarilarak Tanrilastirilmistir, yani bunlar ya Allahtir, Allahin ogludur yahut Allahin yeryüzündeki vekilidir. Böyle bir telakkinin ne korkunc bir zulüm ve istibdat doguracagi kolayca anlasilir. Halbuki Yunan medeniyetinde, bunun tam ziddina olarak Allahlarin bile insanlastirilmis oldugunu görüyoruz. Iste bu iki zit telakkiden birincisi, fikri ve siyasi hayatta istibdadi, zulmü, tahakkümü, maddi ve manevi esirligi dogurdugu halde, ikincisi maddi ve manevi hürriyete, demokrasiye, serbest düsünceye, tenkide yol acmistir.
